Zarówno poradnictwo pedagogiczne jak i psychologiczne dostarcza impulsów do zmiany dotychczasowego  sposobu myślenia i zachowania się. Poniżej zarysowałem kluczowe rozróżnienia, między dwoma podejściami.

Poradnictwo pedagogiczne
Kto jest kim:
Pedagog to doradca. Rodzic i dziecko to radzący się
Jakie są słowa kluczowe:
wsparcie, pomoc, wychowanie, samowychowanie, style wychowania, rodzina, dom, ognisko domowe, więzi rodzinne, edukacja, reedukacja, szkoła, relacja Mistrz - Uczeń, atmosfera w domu, kompetencje rodzicielskie, ojcostwo, macierzyństwo, dzieciństwo, komunikacja w domu, powołanie, rozwój talentów, mądrość życiowa


Poradnictwo (doradztwo) pedagogiczne związane jest z Ustawą o pomocy społecznej, która przede wszystkim uwzględnia pedagogiczną pomoc rodzinie i przygotowanie do życia zawodowego. Jak czytamy w jednej z ekspertyz, poradnictwo rodzinne przeznaczone jest dla osób, które: „[…] zainteresowane są sprawami prawidłowego rozwoju oraz wychowania dzieci i młodzieży, m.in. poprzez wspieranie prawidłowego funkcjonowania rodziny” (Jasnoch 2011,7)*. W relacji doradcy – z radzącymi się akcent postawiony jest na optymalizację codziennych interakcji rodzinnych przy równoczesnej próbie zwiększania samoświadomości i pogłębiania dialogu interpersonalnego i intrapersonalnego jej członków, pomaga się również w określeniu celu i sensu współbycia ze sobą i ewentualnych zmian decyzji życiowych (Skałbania 2009)*.  

Skupiamy się na:
  • Określaniu celu i sensu współżycia rodzinnego
  • Wzmacnianiu i rekonstruowaniu więzi rodzinnych
  • Rozwijaniu umiejętności wychowawczych rodziców i dzieci
  • Redukowaniu barier w komunikacji domowej
  • Zwiększaniu świadomości roli rodzinności w społeczeństwie 
  • Zmienianiu negatywnych nawyków i stylów wychowawczych
  • Rozwiązywaniu napięć między rodziną i szkołą
  • Edukowaniu w zakresie współczesnej myśli pedagogicznej

Poradnictwo psychologiczne
Kto jest kim:
Psycholog (lub pedagog) to terapeuta
Osoba szukająca pomocy to klient lub pacjent
Jakie są słowa kluczowe:
Psychoterapia, terapia, zachowania lękowe, niezidentyfikowane źródła  niepokoju, utrata kontroli, zafiksowanie się, trauma, przepracowanie osobistych problemów, zblokowanie, zachowania kompulsywne, osobowość, praca nad sobą, źródła/ przyczyny niechcianych zachowań i myśli, uzależnienia, zmiana

Zaburzone funkcjonowanie osoby w różnych obszarach życia, nie musi oznaczać występowania choroby lub zaburzeń psychicznych. Na gruncie poradnictwa psychologicznego używa się określenia „zablokowania osoby” (Kabir 2017)*, co wskazuje na możliwość jej odblokowania się i powrotu do właściwego dynamizmu życia. Swoją rolę odgrywają wówczas przede wszystkim psycholodzy – doradcy, koncentrujący się na aktualnych stanach emocjonalnych „zblokowanego” klienta. Przyczyny blokady wynikać mogą z chwilowej trudnej sytuacji życiowej, nieprzepracowanych traum, ostrych konfliktów, kryzysu rozwojowego czy kryzysów adaptacyjnych do nowego środowiska pracy i życia (Tempczyk - Nagórka 2022, Żmijewska, Paluch. 2022) 

Niektóre zagadnienia
  • Umożliwienie emocjonalnego odreagowania 
  • Identyfikacja sposobów poradzenia sobie z osobistymi problemami
  • Modyfikacja nieefektywnych zachowań
  • Rozpoznanie nieuświadomionych dotąd źródeł lęków i niepokojów
  • Przepracowywanie traum
  • Zwiększenie samoświadomości w zakresie dotychczasowych uwikłań emocjonalnych
  • Redukowanie niepożądanych zachowań i myśli 
Powyższy opis ma charakter poglądowy i nie wyczerpuje złożonego zagadnienia poradnictwa pedagogicznego i psychologicznego. Zarys ten powstał na bazie następującej literatury:

1) Jasnoch, Marlena. 2011. „Specjalistyczne poradnictwo rodzinne w Polsce”. Wydawnictwo WRZOS. 

2) Kabir, Syed Muhammad Sajjad. 2017. Essentials of Counseling. First edition. Dhaka: Abosar Prokashana Sangstha.

3) Skałbania, Barbara. 2009. Poradnictwo pedagogiczne: przegląd wybranych zagadnień. Wyd. 2 popr. i Rozsz. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

4) Tempczyk-Nagórka, Żaneta, Martyna Czarnecka, Justyna Jastrzębska, i Michał Paluch. 2022. „Znaczenie poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego w przeciwdziałaniu konsekwencjom pandemii COVID-19”. W Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne w Polskiej szkole w sytuacji pandemii i postpandemii. Od wsparcia online po zmiany offline. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

5) Żmijewska, Aneta, i Michał Paluch. 2022. „Pomoc rodzinie – redefinicja znaczenia pomagania w warunkach post-pandemicznych”. W Wsparcie i ochrona rodziny w ujęciu interdyscyplinarnym, zredagowane przez Barbara Kołdoń. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.